Koronawirus a ciąża

Ciąża to czas w którym kobieta szczególnie powinna zadbać o dobry stan swojego organizmu – odpowiada bowiem nie tylko za zdrowie swoje, ale również nienarodzonego dziecka. Trwająca obecnie pandemia koronawirusa, może przysporzyć ciężarnym dodatkowych obaw – pojawienie się wątpliwości, jak ewentualna infekcja COVID-19 wpłynie na przebieg i opiekę w trakcie ciąży, jest całkowicie naturalne. Mimo, że nadal wiele pytań dotyczących szczegółów zakażenia w tym okresie pozostaje bez odpowiedzi, pewne informacje są już znane. Na ich podstawie cały czas opracowywane są specjalne wytyczne postępowania, do których stosują się lekarze i inni pracownicy opieki zdrowotnej na całym świecie.

Ostatnie badania sugerują, że kobiety w ciąży są bardziej narażone na zakażenie koronawirusem, a u części z nich może dojść do poważnej infekcji, w przebiegu której będą musiały zostać hospitalizowane. Z tego powodu ciężarne zostały uwzględnione przez WHO na liście osób o średnim ryzyku ciężkiego przebiegu COVID-19. W okresie pandemii należy wobec nich stosować specjalne środki ostrożności, przysługują im też dodatkowe wizyty lekarskie lub pierwszeństwo wykonania testów. W przypadku istnienia jakichkolwiek obaw co do stanu zdrowia kobiety lub dziecka, są one kierowane na konsultacje do wykwalifikowanych placówek.

Ryzyko zachorowania w trakcie ciąży

Sam fakt bycia w ciąży stanowi już pewne obciążenie dla organizmu, powoduje jego osłabienie i wzrost podatności na zakażenie szeregiem patogenów – nie tylko koronawirusem.

Pierwszym powodem takiego stanu jest zmieniona praca układu odpornościowego kobiety w trakcie ciąży. Częściowo jest on przytłumiony, by nie wywoływać żadnej odpowiedzi immunologicznej przeciwko rozwijającemu się płodowi. Niestety, powoduje to również, że organizm będzie mniej skutecznie bronił się przed infekcjami. Z drugiej strony, inne procesy odpornościowe mogą zachodzić zbyt gwałtownie – na przykład jeśli już dojdzie do zakażenia, ma ono bardziej nasilony przebieg.

Kolejną przyczyną, dlaczego COVID-19 stanowi zagrożenie dla ciężarnych, jest fakt, że ich płuca i układ sercowo-naczyniowy są wyjątkowo wrażliwe na koronawirusa. Wzrost macicy w trakcie ciąży powoduje ucisk na płuca i prowadzi do zmniejszenia ich pojemności. Serce również musi ciężej pracować, by zaopatrzyć rosnący płód w tlen i substancje odżywcze. To czyni je bardziej podatnymi na atak przez wirusa i może zwielokrotnić jego wpływ na tkanki.

Dodatkowo, krew kobiet w ciąży ma zwiększoną skłonność do krzepnięcia, co jest spowodowane potrzebą szybkiego tamowania krwawienia po urodzeniu dziecka. Okazuje się, że koronawirus może mieć podobny efekt. Jeśli te dwie sytuacje nałożą się na siebie, istnieje ryzyko powstania skrzepów krwi w łożysku, co zakłóci transport substancji do płodu. Szczególnie niebezpieczne wydaje się to w drugiej połowie ciąży dotkniętej COVID-19.

Koronawirus a ciąża jak się uchronić przed zakażeniem?

Kobiety w ciąży powinny jeszcze bardziej rygorystycznie przestrzegać rządowych wytycznych, opracowanych w celu zahamowania rozprzestrzeniania się wirusa.

Wskazane jest:

ograniczenie wychodzenia z domu i kontaktów z innymi ludźmi do minimum,
utrzymanie odpowiedniego dystansu w miejscach publicznych,
noszenie masek,
częsta dezynfekcja i mycie rąk,
unikanie dotykania oczu, nosa, ust.

Ważne jest, aby ciężarna w przypadku obserwacji u siebie objawów infekcji (kaszel, gorączka, duszność) poinformowała oprócz lokalnej stacji epidemioloigcznej, również swoją położną i/lub lekarza. Jeśli podejrzewa się COVID-19 u przyszłej mamy, powinna być ona priorytetowo traktowana przy badaniu i wykonywaniu testów.

Koronawirus jak chorują kobiety w ciąży?

Zdecydowana większość ciężarnych zainfekowanych SARS-CoV2 przechodzi zakażenie w sposób bezobjawowy. Jednak jeśli już pojawią się symptomy choroby, w porównaniu z chorymi kobietami niebędącymi w ciąży, przyszłe mamy ciężej ją przechodzą. Częściej wymagają opieki na oddziale intensywnej terapii (OIOM) lub zastosowania respiratora do wspomagania oddychania.

Ponadto, wśród wszystkich kobiet w ciąży, bardziej narażone na powikłany przebieg SARS-CoV-2 są osoby:

powyżej 35 roku życia,
zmagające się z otyłością
z dodatkowymi chorobami (np. cukrzyca, nadciśnienie).

Wpływ koronawirusa na płód

Na ten moment potwierdzono, że w rzadkich przypadkach możliwe jest przekazanie COVID-19 w trakcie ciąży z matki na dziecko przez łożysko. Jednak nie istnieją dowody, że koronawirus przyczynia się do poronień ani rozwoju wad rozwojowych lub mutacji genetycznych u płodu. Nie zaobserwowano też ciężkich przypadków powikłań u noworodków, które nabyły infekcję jeszcze przed narodzinami.

Koronawirus a poród

Możliwe jest również przeniesienie COVID-19 w trakcie porodu (transmisja okołoporodowa). Wirus może znajdować się w wydzielinach kanału rodnego kobiety i za ich pomocą dostać się do organizmu noworodka. Aby zmniejszyć szanse na zajście takiej sytuacji, w przypadku potwierdzenia zakażenia SARS-CoV-2, można rozważyć zakończenie ciąży drogą cięcia cesarskiego. Poród odbywa się również na obszarze oddziału położniczego, który jest przeznaczony tylko dla kobiet z koronawirusem, a personel medyczny w nim uczestniczący zobowiązany jest to noszenia stroju ochronnego.

Koronawirus po porodzie

Nie ma konieczności izolowania matki zarażonej COVID-19 od dziecka po porodzie, wskazane jest tylko zachowanie przez nią wzmożonej higieny podczas zajmowania się maluszkiem. Infekcja wirusem nie jest także przeciwskazaniem do karmienia piersią, gdyż nie ma dowodów na to, że przenosi się on z mlekiem.

INFORMACJEPrzeczytaj również:

Koronawirus a cukrzyca

Koronawirus u dzieci – jakie są objawy koronawirusa u dzieci?